ISLÂM'IN SARTLARI 1.Bölüm

Konu: ISLÂM'IN SARTLARI 1.Bölüm Cuma Kas. 02, 2007 11:30 am

ISLÂM'IN SARTLARI

1.Bölüm

Hz. Peygamber'in hadisinde belirtilen bes temel ibadet. Resulullah söyle buyurur: "Islâm, bes sey üzerine kurulmustur: Allah'tan baska ilâh olmadigina, Muhammed'in Allah'in kulu ve elçisi olduguna sehâdet etmek; namaz kilmak; zekât vermek, Kâ'be'yi haccetmek ve Ramazan orucunu tutmak" (Buhârî, Imân, 1, 2; Müslîm, Imân, 19, 22; Tirmizi, Imân, 3; Nesâî, Imân, 13).

l) Allah'a ve elçisi Muhammed (s.a.s)'e imam açiga vurmak. Allah'a ve Hz. Muhammed'i içine alan bütün peygamberlere inanmak ayrica imanin sartlarindandir. Iman esaslari disa açiklanmaksizin kalbde gizli olarak kalabilirken, Islâm'in sartlari, kisinin toplum içinde Islâm'a mensup oldugunu gösteren ve açiga vurulari davranislaridir. Iman esaslarina inanan kimseye "mümin"; Islâm'in sartlarina uyan kimseye de "müslüman" denir. Ilk müslümanlar Mekke'de sayilari belirli bir miktara ulasinca gizliligi kaldirip, dinlerini açiga vurmuslardir.

2) Namaz sözlükte dua anlamindadir. Bir terim olarak, özel rükün ve sartlari bulunan bir ibadet seklidir. Mekke'de Hz. Muhammed'in Peygamberliginin on birinci yilinda bes vakit olarak farz kilinmistir. Bundan önce de namaz ibadeti vardi, fakat böyle düzenli ve vakitli degildi. Namaz; Kitap, Sünnet ve Icmâ ile sâbittir.

Kur'an-i Kerîm'in bir çok yerinde "Namazi kiliniz, zekâti veriniz" diye emredilmistir. Bir ayette de "Bütün namazlari ve orta namazi muhafaza ediniz"(el-Bakara, 2/238) buyurulur. Bu ayet, ortasi olan en az çogul sayisi bes oldugu için bes vakit namaza isaret etmektedir. Sabah ile ögle bir yanda, aksamla yatsi bir yanda kabul edilirse bunlarin ortasi ikindi namazi olur.

Hz. Peygamber, Muâz b. Cebel'i Yemen'e Vâli olarak gönderirken ona söyle demistir: "Sen, kitap sahihi olan bir topluma gidiyorsun. Onlari önce Allah'a kulluk etmege davet et. Allah'i tanirlarsa Allah'in onlara gecede gündüzde bes vakit namazi farz kildigini söyle..." (Buhârî, Zekât, 41, 63, Megâzî, 60; Tevhîd, 1; Nesâî, Zekât, 1; Dârimî, Zekât, 1).

Namaz mü'mini günahlardan arindirir, ruhu temizleyip kemale ulastirir. Hz. Peygamber söyle buyurmustur: "Sizden birinizin kapisi önünden bir irmak geçse, günde bes defa o irmakta yikansa bedeninde kir kalir mi ? Kalmaz. Iste su nasil kiri giderirse, namaz da günahlari öyle giderir" (Ibn Mâce, Ikâme, 193; Ahmed b. Hanbel, I, 72; Müslim, Mesâcid, 51).

Bir kimseye namazin farz olmasi için, müslüman, akilli ve ergin olmasi, ayrica kadinlarin hayiz veya nifas (lohusalik) hallerinde bulunmamalari gerekir (genis bilgi için bk. "Namaz" mad.).

3) Oruç, sözlükte; is yapmaktan, söz söylemekten geri durmak demektir. Bir terim olarak ise, tan yeri agarmasindan günesin batmasina kadar yeme, içme ve cinsî münasebet gibi seylerden kaçinmaktir. Oruç tutmaya imsâk; oruç açmaya ise iftâr denir.

Orucun farz olusu, Kitap, Sünnet ve Icmâ delilleri ile sabittir. Kur'an'da; "Ey iman edenler, sizden önceki ümmetlere farz kilindigi gibi, size de oruç farz kilindi. Umulur ki sakinirsiniz" (el-Bakara, 2/184) buyurulur. Akilli ve ergin her müslümana oruç farzdir. Ancak hayiz ve nifas halindeki kadinlarla hastalar orucu daha sonra kaza ederler. Yolcular da orucu kazaya birakabilir.

Ramazan orucunun edasi da kazasi da farz oldugu gibi; zihâr, adam öldürme ve yemin gibi keffaret oruçlari da farzdir. Baslanip bozulmus olan nafile orucun kazasi, nezredilen itikâf orucu vacibtir. Asûra orucu, yani muharremin dokuz on ve onbirinci günleri oruç tutmak sünnettir. Her ayin üç gününde oruç tutmak mendup oldugu gibi, Zilhiccenin dokuzuncu günü ile pazartesi ve persembe günleri ve Sevvâl ayinda alti gün oruç tutmak da menduptur. Bunlarin disinda kerâhet olmayan günlerde oruç tutmak nafiledir. Ramazan bayraminin birinci günü ile Kurban bayraminin dört gününde oruç tutmak, Allah'in verdigi ziyafetten yüz çevirmek anlamina geldiginden tahrîmen (harama yakin) mekruhtur (bk. "Oruç" mad.).

4) Zekât. Sözlükte, temizleme, büyüme ve artma anlamina gelir. Bir terim olarak ise; belirli bir mali, zekât alabilecek bir kimseye temlik etmek (vermek)tir.

Zekât belirli miktar olarak Hicretin ikinci yilinda farz kilinmistir. Farz olusu, kitap, Sünnet ve icmâ ile sâbittir. Kur'an-i Kerîm'de "Zekâti veriniz" (el-Bakara, 2/43); "Onlarin mallarinda dilencinin ve yoksulun bir payi vardir" (el-Meâric, 25) buyurulur. Bu konuda pek çok hadis oldugu gibi, ümmet zekâtin farz olusunda görüs birligi içindedir. Bir kimsenin zekâtla yükümlü olmasi için, müslüman, akilli, ergin olmasi borcundan ve temel ihtiyaçlarindan baska, alisverisle veya dogurmakla artmaya müsait, nisap miktari yillanmis mala sahip bulunmasi gerekir.

Çocuklara, akil hastasina ve bunaga zekât gerekmez. Ancak Hanefîler disindaki diger Islâm hukukçularina göre bunlara da zekât gerekir. Bunlarin zekâtini, velileri, kendi mallarindan alip verirler.

Nisap, zekâtin farz olmasi için serîatin tanidigi mal miktaridir. Bu, altinda 96, gümüste ise 560 gramdir. Nakit para ve ticaret mallarinda nisap, bu ikisinden yoksulun yararina olacak olan birisiyle ölçülür. Altin, gümüs, nakit para ve ticaret mallari kirkta bir zekâta tabidir.